Şah Çekmek

Hakem olarak görevli olduğum bir satranç turnuvasında 7-8 yaş grubundan bir sporcu el kaldırarak beni yanına çağırdı ve rakibinin kural dışı hamle yaptığını söyledi. Rakibin satranç tahtasını inceledim ve kural hatası yaptığını tespit ettim. Diğer oyuncu şahı tehdit altındayken bu tehdidi kaldıracak hamleler dışında bir hamle yapmıştı ve bu oyuncu bana dönerek “Ama şah çekerken ŞAH demedi.” diyerek itiraz etti. “Söylemek zorunda değil.” dedim. “Ama bana böyle öğrettiler.” dedi. Şah çeken oyuncunun bunu söylemek zorunda olmadığını tekrar hatırlatarak kural dışı hamlenin gerektirdiği cezayı uyguladım ve kural dışı hamleyi geri aldırdım.

Şah Demek Zorunlu Değil

Satranç sporuyla hobi olarak uğraşan bir çok insan, satranç oyununda şah çekerken yani rakip şahı tehdit ederken ŞAH denmesi gerektiğini düşünür ve bundan bir kural olarak bahseder. Sözde kural olduğu söylenen bu uygulama ancak ve ancak rakibe karşı nezaket içeren bir tutum olarak tanımlanabilir.

Kuralları FIDE Belirliyor

Satranç turnuvaları Dünya Satranç Federasyonu (FIDE) tarafından belirlenen kurallara göre düzenlenmektedir. FIDE’nin resmi internet sitesinde yayınlanan Satranç Kuralları Madde 3.9.1‘de şah çekilmesine ilişkin; “Şahın, bir ya da daha fazla rakip taşın tehdidi altında olması, kendisine şah çekildiği anlamına gelir.” tanımı bulunmaktadır. FIDE Satranç Kuralları içerisinde şah çeken oyuncunun, bunu rakibine bildirmesi gerektiğine ilişkin bir kural bulunmamaktadır. Bu nedenle hiç bir satranç sporcusu veya oyuncusu rakip şahı tehdit ederken ŞAH demek zorunda değildir.

Murat ÇELİK