Mobbing (Psikolojik Taciz)’de İspat Sorunu

Psikolojik Taciz yani mobbing ispatı güç bir konu olması nedeniyle, emareleri aktarmaya çalışırken mağdurun anlattıkları ilk bakışta tuhaf ve anlamsız gelebilir. Mobbing olaylarında emarelerin ne denli önemli olduğu, bu konuya yönelik hazırlanan yazı ve makalelerden anlaşılmaktadır. Ahmet TAŞKIN’ın Mobbing Davalarında İspat Sorunu (Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XX, Y. 2016, Sa.2) konulu makalesinden alınan, ispat sorununa yönelik bazı bölümler aşağıda sunulmuştur:

Çünkü mobbing çoğunlukla gizlice ve sinsice yürütüldüğü ve mağdur tarafından delil temin edilmesinde güçlük çekildiği için ispatlanması zor olan bir konudur. Bu nedenle mobbing iddialarında katı ispat kurallarının terk edilmesi zorunludur. Aksi takdirde işyerlerinde ve kamu kurumlarında mobbing sayısı her geçen gün artma eğilimi gösterecektir.

İlk Görünüş İspatı

İspat güçlüğünün bulunduğu durumlarda hak kaybının önlenmesi ve adaletli bir sonuca ulaşılabilmesi için emare ispatı, fiili karineler, ispat kolaylığı ve ilk görünüş ispatı gibi hukuki kurumların kullanılması zorunludur. Bu zorunluluğun açıkça görüldüğü alanlardan birisi de iş hukuku ve özellikle de mobbing iddialarıdır.

Bir görüşe göre, emare (belirti), dış dünyada varlığı olan bir olaydır ve mahkemeler dava konusu olayı belirlemede bunlardan yararlanabilirler. Bu nedenledir ki belirtinin bir delil çeşidi olduğunda tereddüt edilmemelidir. Belirtiler ispat edilecek olayı dolaylı olarak gösterirler.

Örneğin, fren izinden otomobilin hızını gerçeğe yakın olarak tahmin etmek mümkündür. Yine bu görüşe nazaran emareler tek başına ispat kuvvetini haiz olmadıkları gibi birlikte, birbirlerini tamamladıkları takdirde delil sayılabileceklerdir.

Görüldüğü gibi emare, delil olmakla birlikte olayın tamamını değil de bir kısmını gösteren “dolaylı” ispat aracıdır. Mobbing iddiasının ispatında emarelerin yeri büyüktür. Çünkü pek çok vakıada mobbingin ispatı güçtür. Bu durumda iddianın gerçek olup olmadığı “hayatın olağan akışı” ve “işçi lehine yorum” gibi iş hukukunda hâkim olan ilkelerin yanında emare ve ispat kolaylığı gibi medeni usul hukukuna ait kavramların birlikte uygulanması gerekir.

Bu nedenle, mobbingin varlığına işaret eden tüm emareler, yaşanılan örneklerle somutlaştırılmaya çalışılmalıdır.

Murat ÇELİK