Satranç Taşları: Semboller ve Dizilişler

Lisede öğrenci olduğum yıllarda Felsefe dersini keyifle takip ederdim. Gördüğümüz konulardan zihnime kazınan en ilginç konu başlığı ise “Septikler”dir. MÖ III. yüzyılda bir sistem olarak ortaya çıkan Septisizm denilince; bilgi, varlık ve değerin var olduğundan şüphe eden ve bunların bilgisine ulaşılabileceğine kuşkuyla bakan felsefe anlaşılır. Septisizm savunucuları “Septik” diye anılırdı. Septikler her bilgiden şüphe ederlerdi, hatta şüphe ettiklerinden bile şüphe ederlerdi.

Satranç dünya genelinde herkesçe tanınan yaygın bir oyundur. Bu durum, satranç tahtasını ya da taşlarını gören herkeste “Satrancı biliyorum” algısıyla bir yanılgı oluşturmaktadır. Bu algı ve yanılgı nedeniyle satranç tahtasına oturan ama nihayetinde sıkılan “Satrancı biliyorum ama oynamıyorum” diyen birçok kişiye denk gelirsiniz. Sorunun kaynağı ise bu kişilerin, satranç oyununu gerçekten bilip bilmedikleri hakkında şüphe etmemeleridir.

Dünya Satranç Federasyonu (FIDE)’nin belirlediği Satranç Kuralları Madde-7’de Kuraldışı Durumlar tanımlanmıştır.

Madde 7.2.1: Bir oyun sırasında başlangıç konumunun yanlış dizildiği tespit edilirse, oyun iptal edilecek ve yeni bir oyun oynanacaktır.

Bu maddeden de anlaşılacağı üzere, satranç taşlarını iyi tanımalı ve satranç kuralları gereği satranç taşlarını satranç tahtasına doğru konumlandırmalıyız.

Satranç taşlarının sembolleri ve her bir oyuncu için taş miktarları Tablo-1’de gösterilmiştir.

Satranç hakemi olarak turnuvalarda, oynanacak turun hemen öncesinde, satranç tahtalarına dizilmiş olan taşların konumlarını kontrol ederiz. Sıklıkla karşılaştığımız hata ise Şah ile Vezir’in yanlış  konumlarda bulunmasıdır.

Taşların başlangıç konumları Tablo-2’de gösterilmiştir.

Murat ÇELİK